Mgr. Áron Márton - deel 2

 

Hij begon opnieuw met zijn pastorale werk, ging op vormselreis en bezocht hij op die manier zijn gelovigen. De gelovigen herinnerden zich deze reizen als ware triomftochten -  zij vierden enthousiast  dat hun bisschop vrijgelaten werd. Uiteindelijk stoorde de overheid zich zodanig aan de populariteit van Mgr. Márton, dat hij een jaar na zijn vrijlating tot huisarrest werd  veroordeeld.

Nog langere tijd gevangen

Na een vormselreis in 1956 werd hij opgeroepen op het politiebureau in Alba Iulia, waar hij quasi als verdachte door een commissie van meerdere personen werd verhoord. Zijn identiteitsbewijs werd hem afgenomen en het werd hem meegedeeld dat  zijn “bisschoppelijke vergunning” door de overheid ingetrokken was, omdat zijn aanwezigheid “verwarring teweeg bracht onder het volk”. Hij mocht het bisschoppelijk paleis niet meer verlaten, zijn bewegingsvrijheid werd beperkt tot het bisschopshuis, de tuin en de  kathedraal. Het was hem ook niet toegestaan om het gebouw van de seminarie te betreden.

Dit huisarrest heeft elf jaar geduurd (van 1956 tot 1967). Hij kon wel in contact blijven met zijn gelovigen, omdat hij bezoek mocht ontvangen.  Alle gesprekken met zijn bezoekers werden afgeluisterd. (Tijdens het vorige huisarrest werd ook een keer ook hem geschoten).

Tijdens het Tweede Vaticaans Concilie riep de regering hem op om naar Rome te reizen om het concilie bij te wonen. Hij weigerde dit omdat hij vreesde dat het regime zich op deze manier van hem wilde ontdoen.

Opnieuw vrijlating na bezoek van kardinaal Franz König

Op uitnodiging van de Roemeens-orthodoxe kerk van Roemenië en het patriarchaat van Boekarest bracht kardinaal Franz König van Wenen een bezoek aan Roemenië. Het orthodoxe klooster en bedevaartsplaats in Curtea de Arges vierde zijn 450-jarig bestaan.  Kardinaal König heeft deze uitnodiging aangenomen onder de voorwaarde dat hij een ontmoeting mocht hebben met de bisschop van Transsylvanië, Mgr. Áron Márton.

Mgr. Áron Márton kreeg op 11 augustus 1967 een uitnodiging van patriarch Justinianus van Boekarest om naar de feestelijkheden in Curtea de Arges te komen. In eerste instantie was de bisschop terughoudend, maar hij heeft vervolgens de uitnodiging toch aanvaard.

Op 19 november 1967 verscheen patriarch Justinianus op de luchthaven om kardinaal König te ontvangen. Mgr. Áron Márton werd ook uitgenodigd en hij kwam daadwerkelijk - samen met een studiegenoot, dhr. Antal Jakab - naar het vliegveld.

Bij aankomst op het vliegveld werd kardinaal König begroet door een medewerker van het communistische Staatstoezicht van de kerken. Mgr. Áron Márton werd ook aan de kardinaal voorgesteld. In de galazaal van het vliegveld hebben Patriarch Justinianus, Mgr. Márton en kardinaal König een geanimeerd gesprek gehad. Aangezien de kardinaal bij de patriarch te gast was, werd op het patriarchaat ook een korte receptie gehouden. Mgr. Márton logeerde in het aartsbisschoppelijk paleis in Boekarest.  De volgende middag bezocht kardinaal König ook het aartsbisdom en hij had daar ook een langdurig gesprek met Mgr. Áron Márton. De volgende dag werd er op de Oostenrijkse ambassade een lunch ter ere van de kardinaal gehouden waarop ook Mgr. Márton uitgenodigd was.

Op diezelfde dag kreeg Mgr. Márton nog een bericht van de Staatstoezicht van de kerken met het vriendelijk verzoek (bevel) om op 22 november om 10 uur aanwezig te zijn op hun kantoor.  Daar werd de bisschop door de directeur ontvangen en zij maakten samen hun opwachting bij Emil Bodnăraș, vicevoorzitter van de Roemeense Staatsraad. Bodnăraș heeft hem meegedeeld dat zijn huisarrest met onmiddelijke ingang opgeheven werd en dat hij zich nu vrij kon bewegen.

De laatste jaren


Terug in Gyulafehérvár (Alba Iulia) bezocht Mgr. Áron Márton de theologie en hij vertelde op een feestelijke receptie  wat er was gebeurd. Hij sprak de volgende woorden uit: "Beste zonen, zoals jullie het al hebben gehoord, werd ik vorige week naar Boekarest geroepen. Daar werd mij o.m. meegedeeld dat ik vanaf nu vrij ben en me vrij kan bewegen. Dit wilde ik voor alles eerst aan jullie meedelen.”

Ondanks het opheffen van het huisarrest hadden de gelovigen geen vertrouwen in de  bedoelingen van de autoriteiten en ze maakten zich zorgen om zijn veiligheid:  Bij gelegenheid van een vormselreis begeleidden en beschermden ze hem als “lijfwachten”. Tijdens zulk een gelegenheid kon hij zijn oude vader voor de laatste keer  bezoeken.

In 1969 kon hij voor het eerst in zijn leven naar Rome reizen en paus Paulus VI heeft hem in audiëntie ontvangen. “Hoewel hij grote achting had voor paus Paulus VI, was hij van mening, dat  – hun dictatoriale methoden kennende  –  men geen compromissen met de communisten kon sluiten. Hij betreurde erg dat de bisschoppen van Hongarije met het regime onderhandelden. Kardinaal Luigi Poggi, afgezant van het Vaticaan, die vaak naar Oost-Europa reisde om in overeenstemming met de visies van de Roemeense autoriteiten te onderhandelen over de verhouding tussen de katholieke Kerk en de Roemeense staat, ging ook vaak naar Alba Iulia om hieraan de medewerking van Mgr. Márton te vragen. Mgr. Márton weigert echter te onderhandelen met de regering, zonder de bisschoppen van de verboden en vernietigde Grieks-katholieke Kerk  (die tezamen met vele katholieke priesters in de gevangenis zaten). Onderhandelen zonder de bisschoppen zou het indruk wekken alsof er in Roemenië godsdienstvrijheid was.

Enkele maanden voor zijn overlijden werd Mgr. Áron Márton - nadat hij hiervoor al drie keer wegens gezondheidsredenen een verzoek had ingediend - door paus Johannes Paulus II ontheven van zijn bisschoppelijke taken.  Hij was toen 42 jaar al bisschop. Na een geduldig gedragen lijden is Mgr. Márton op 29 september 1980 overleden. Hij was toen 85 jaar. In reactie op zijn overlijden heeft paus Johannes Paulus II tijdens de generale audientie van 1 oktober het volgende gezegd: Gisteren bereikte ons het bericht dat Mgr. Áron Márton, gewezen bisschop van Gyulafehérvár (Alba Iulia) door de Hemelse Vader thuisgeroepen werd. Gezegend zijt zijn gedachtenis vanwege zijn buitengewone zachtmoedigheid, grote apostolische ijver en vanwege zijn grote trouw tot en standvastige eenheid met de stoel van Petrus.

De zaligverklaring van Mgr. Áron Márton is in volle gang.


Bron foto en tekst: Wikipedia