Mgr. Pavol Peter Gojdiç was op 17 juni 1888 geboren in het plaatsje Pillerpeklény (het huidige Ruské Pekl’any in Slowakije). Zijn gymnasiumopleiding volgde hij in de stad Eperjes (de huidige Prešov). Op zijn 19e besloot hij om – net als zijn vader – Grieks-katholieke priester te worden. Zijn wijding was op 27 augustus 1911. Als jonge kapelaan gaf hij eerst godsdienstles. Op 20 juli 1922 is hij toegetreden tot de orde der Basilianen, zijn ordenaam was vader Pavol. Maar de rust en het teruggetrokken leven eindigden spoedig: hij werd al in 1926 benoemd tot apostolisch administrator van het diocees van Eperjes (Prešov). Een jaar later, op 25 maart 1927, werd hij tot titulair bisschop gewijd in Rome. Zijn mooie bisschoppelijke spreuk luidde als volgt: “God is liefde, laten we Hem liefhebben.” Als bisschop legde hij grote nadruk op de verdieping van de spiritualiteit van de gelovigen van zijn diocees. Zo heeft hij een aantal nieuwe parochies en een weeshuis gesticht. Hij zette zich in voor het katholiek onderwijs en stichtte in 1936 een Grieks-katholieke gymnasium in Eperjes . Zijn gelovigen noemden hem “de bisschop met het gouden hart”. Duidelijk nam hij zijn bisschoppelijke taken serieus. Op 13 april 1939 werd hij ook tot apostolisch administrator van Moekatsjeve (in het Hongaars: Munkács) benoemd. Ondertussen trokken donkere wolken over het land, de politieke situatie was erg onoverzichtelijk. De autoriteiten probeerden het werk van de bisschop met alle middelen te bemoeilijken. Hierop diende Mgr. Gojdiç zijn ontslag in bij de paus. Paus Pius XII heeft zijn ontslag echter niet aanvaard, integendeel: hij benoemde hem tot diocesaan bisschop van Eperjes. In 1948 hebben de communisten de macht gegrepen en probeerden de Grieks-katholieke Kerk te vernietigen door het gedwongen te laten fuseren met de Orthodoxe kerk. Mgr. Gojdiç heeft deze gedwongen fusie altijd categorisch geweigerd.
In 1950 hebben de leiders van het toenmalige Tsjecho-Slowakije de Grieks-katholieke Kerk onwettig verklaard en verboden. Mgr. Gojdiç werd gearresteerd en veroordeeld voor “illegale en staatsvijandelijke activiteiten”. Aanvankelijk kreeg hij een levenslange gevangenisstraf, die later omgezet werd naar 25 jaar. De autoriteiten waren er zeker van dat hij toch niet meer zo lang zou leven. Tijdens zijn gevangenisstraf bood men hem herhaaldelijk vrijheid aan, in ruil voor ontrouw aan Rome. Maar opgewekt antwoordde hij altijd: “Ik weet niet zeker of het loont om de martelaarskroon in te ruilen voor 2 of 3 jaar vrijheid… Geschiede de wil van God.”
Mgr. Pavol Peter Gojdiç is in gevangenschap overleden op 17 juli 1960, op zijn 72e verjaardag. Zijn stoffelijk overschot mocht pas na de val van het communisme in de kathedrale kerk van Sint Johannes de Doper in Eperjes worden bijgezet. In 1990 werd hij volledig gerehabiliteerd door de regering. Paus Johannes Paulus II heeft hem in 2001 zalig verklaard.
Geschreven door: Éva Koncz in nr. 29/XX (15 juli 2012), Keresztény Élet, een katholieke weekblad in Hongarije
